Stan nadzwyczajny z prawnego punktu widzenia jest to szczególny reżim prawny, służący odwróceniu lub zmniejszeniu skutków szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne nie są zbyt wystarczające. Może on być wprowadzony tylko i wyłącznie …
Stan nadzwyczajny z prawnego punktu widzenia jest to szczególny reżim prawny, służący odwróceniu lub zmniejszeniu skutków szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne nie są zbyt wystarczające. Może on być wprowadzony tylko i wyłącznie na podstawie stosownej ustawy, w drodze rozporządzenia, które podlega dodatkowemu podaniu do publicznej wiadomości (zasada legalności). Decyzje podjęte w wyniku wprowadzenia stanu nadzwyczajnego muszą odpowiadać stopniowi zagrożenia (zasada proporcjonalności) i powinny zmierzać do jak najszybszego przywrócenia normalnego funkcjonowania państwa (zasada efektywności).
Konstytucja RP wyróżnia 3 rodzaje stanów nadzwyczajnych:
1) w artykule 229 mamy wymieniony stan wojenny – jest to stan ogłaszany w przypadku zbrojnej napaści na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub gdy z umowy międzynarodowej wynika zobowiązanie do wspólnej obrony przeciwko agresji.
2) w artykule 230 mamy wymieniony stan wyjątkowy – jest ogłaszany w razie zagrożenia konstytucyjnego ustroju Państwa, bezpieczeństwa obywateli i porządku publicznego.
3) w artykule 232 mamy wymieniony stan klęski żywiołowej – jest to stan ogłaszany w celu zapobiegnięciu skutków katastrof naturalnych lub awarii technicznych noszących znamiona klęski żywiołowej oraz w celach ich usunięcia.
Przepisy prawne regulujące ogłoszenie stanu nadzwyczajnego to:
· Konstytucja RP – rozdział XI (art. 228 – 234) (Dz.U. z 1997 r. nr 78, poz. 483, z późn. zm.);
· ustawa z dnia 29 sierpnia 2002 r. o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2017 r. poz. 1932);
· ustawa z dnia 21 czerwca 2002 r. o stanie wyjątkowym (Dz.U. z 2017 r. poz. 1928);
· ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej (Dz.U. z 2017 r. poz. 1897);
· ustawa z dnia 22 listopada 2002 r. o wyrównywaniu strat majątkowych wynikających z ograniczenia w czasie stanu nadzwyczajnego wolności i praw człowieka i obywatela (Dz.U. z 2002 r. nr 233, poz. 1955, z późn. zm.).
